Xiongguanlong baimoensis – tyranozauroid o wydłużonym pysku z wczesnej kredy Chin

29.04.2009.

Autor: Daniel Madzia. Tłumaczenie: Sebastian Oziemski. Korekta: Dawid Mazurek, hanys, Dawid Mika, Maciej Ziegler.

Li, D., Norell, M.A. Gao, K-Q., Smith, N.D. & Makovicky, P.J. A longirostrine tyrannosauroid from the Early Cretaceous of China Proc. R. Soc. B published online doi: 10.1098/rspb.2009.0249
Zapis skamieniałości teropodów z grupy Tyrannosauroidea nie jest określony przez żaden okres i zawiera bardzo rozległą lukę morfologiczną jak i czasową. Do tej pory między taksonami z barremu, a dużymi przedstawicielami tej grupy z późnej kredy, nie był znany jakikolwiek członek, który zapełniłby tak dużą nieciągłość w erze mezozoiku. Jednak właśnie został opisany tyranozauroid – Xiongguanlong baimoensis n. gen. et sp. – którego szczątki odkryto w skałach datowanych na apt – alb (grupa Xinminpu, zachód Chin). Podczas opisywania ksjonguanlonga unano go za takson siostrzany do ewentualnego kladu Tyrannosauridae + Appalachiosaurus. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają ponadto przynależność rodzajów Guanlong i Proceratosaurus do Tyrannosauroidea, w przeciwieństwie do sympatrycznego teropoda Monolophosaurus – co zostało zasugerowane w analizie przeprowadzonej w 2006 roku przez Thomasa Carra. Cechy wspólne dla nowego rodzaju i tyranozauroidów to: ostro zakończona nasada kości strzałkowej, zwężona podstawa czaszki, kość kwadratowo-jarzmowa (quadratojugale; kość zlokalizowana między kością kwadratową a kością jugale – gadzim odpowiednikiem kości jarzmowej) z wyraźnym wybrzuszeniem i wygiętą dolną krawędzią, zęby kości przysiecznej znacznie wydłużone w pionie (od powierzchni żucia) z uwydatnionymi ku językowi trzonami, rozszerzone otwory neuralne w kręgach. Xiongguanlong ponadto cechuje zwężony i wydłużony pysk, który przypomina ten u Alioramus. Cienkie i delikatne kości nosowe ksjonguanlonga są niezgodne z niedawnymi hipotezami sposobu polowania i odżywiania się tyranozauroidów. Wyniki tych badań sugerują natomiast bardziej zaawansowane i skomplikowane sposoby rozwoju oraz ewolucji danych cech w związku z polowaniem i adaptacją środowiskową tej grupy. Długość Xiongguanlong wynosiła 4 – 4,5 m zaś masa zwierzęcia ok. 300 kg. Różne dane wskazują, iż tyranozauroidy podczas swojej ewolucji zwiększyły znacznie rozmiary ciała, a proces ten nie był równomierny na przestrzeni czasu i lokalizacji, a ostatecznie zakończył się w Ameryce Północnej. Xiongguanlong jest najstarszym, po niewielkich i prymitywnych tyranozauroidach, dużym taksonem tej grupy w Azji Środkowej.


Powiązane:
1. Streszczenie w „Proceedings of the Royal Society B” (j. angielski)
2. Dyskusja na Forum Dinozaury.com!


http://www.dinozaury.com/images/rsgallery/display/090428xbtowpzwkch02.jpg.jpg

http://dinozaury.com/images/stories/news/zoom.gif Rekonstrukcja szkieletu Xiongguanlong.

Czaszka okazu holotypowego (FRDC-GS JB1 6-2-1) w widoku a) z góry;  b) z lewego boku; c) od dołu; d) z prawego boku; e) od strony potylicy;  f) zbliżenie na koronę szóstego zęba z prawej części szczęki górnej; g)  pierwsze i drugie zęby lewej (górne dwa zęby) i prawej kości  przedszczękowej. Skala - ok. 3 cm.
http://dinozaury.com/images/stories/news/zoom.gif Czaszka holotypu (FRDC-GS JB1 6-2-1) ksjonguanlonga.

http://dinozaury.com/images/stories/news/zoom.gif Rekonstrukcja przyżyciowa Xiongguanlong.

http://dinozaury.com/images/stories/news/zoom.gif Odkrywcy ksjonguanlonga.
Zestawienie sylwetek - od lewej: człowieka, guanlonga,  ksjonguanlonga i tyranozaura.
http://dinozaury.com/images/stories/news/zoom.gif Porównanie rozmiarów guanlonga, ksjonguanlonga i tyranozaura z człowiekiem.