04.07.2009. Autor: Dawid Mika, Maciej Ziegler. Korekta: Adrian Tkocz, Łukasz Czepiński.
Xing Xu, James M. Clark, Jinyou Mo, Jonah Choiniere, Catherine A. Forster, Gregory M. Erickson, David W. E. Hone, Corwin Sullivan, David A. Eberth, Sterling Nesbitt, Qi Zhao, Rene Hernandez, Cheng-kai Jia, Feng-lu Han & Yu Guo (2009) „A Jurassic ceratosaur from China helps clarify avian digital homologies” Nature 459, 940-944 (18 June 2009) | doi:10.1038/nature08124.
Limusaurus to prymitywny nietypowy ceratozaur żyjący w późnej jurze na terenach Chin. Jego odkrycie pozwoliło obalić ważniejsze zastrzeżenia co do dinozaurowego pochodzenia ptaków. Znany był już dość powszechnie przed ukazaniem się opisu jako „bezzębny ceratozaur”.
Budowa
Limuzaur był nietypowy jak na ceratozaura. Wykazuje on wiele cech wspólnych z ornitomimozaurami i szuwuzaurydami jak Effigia. Miał on małą głowę z dużymi oczodołami, nieuzębiony dziób, długą szyją i wydłużone kończyny tylne, czym przypominał ornitomimozaury. Z szuwuzaurydami łączyły go natomiast wydłużone okienko żuchwowe i zredukowane kończyny przednie. Cechy te oczywiście nie świadczą o bliskim pokrewieństwie, lecz są doskonałym przykładem konwergencji – upodobniania się do siebie niespokrewnionych zwierząt żyjących w podobnych warunkach. Inne jej przykłady to podobny kształt ciała ichtiozaura i delfina oraz ptakopodobne czaszki awicefali. Ponadto teropod ten posiada cechy celofyzoidów, tetanurów i noazaurydów, a pod niektórymi względami ogólnej morfologii nawet wyspecjalizowanych roślinożernych dinozaurów jak ceratopsy i ankylozaury! Stosunek stopy do dolnej części nogi wynosi 1,8 i jest większy niż u deinonycha (0,45), strutiomima (0,88 i strusia (0,95). Jak wykazały badania przeprowadzone przez Johna Ostroma jest on ważniejszy niż długość kości piszczelowej i udowej. Tak więc najprawdopodobniej limuzaur potrafił bardzo szybko biegać. Stanowi on dowód, że wyraźne adaptacje do szybkiego biegu pojawiły się niezależnie u wielu grup teropodów.
Paleobiologia
Dieta limuzaura jest niepewna. Autorzy opisu sugerują jego roślinożerność na podstawie wydłużonej szyi i bezzębnej głowy. Ich zdaniem jest on najwcześniejszym i najbardziej bazalnym znanym roślinożernym teropodem. Gastrolity znalezione w pobliżu szkieletu limuzaura wbrew temu co podają badacze go opisujący nie są mocnym dowodem na roślinożerność. Wśród teropodów znaleziono je między innymi u mięsożernego tetanura (karnozaura?) lourinanozaura i kaudipteryksa oraz sinornitomima – teropodów o niepewnej diecie. Współcześnie połykają je krokodyle, a ich ważną przy trawieniu strawy roślinnej rolę zanegował w swojej pracy z 2007 r. Oliver Wings. Analogie czaszek ornitomimozaurów i limuzaura świadczą o podobnej diecie. U tych pierwszych rozważa się wszystkożerność. Na niektórych rekonstrukcjach limuzaur jest przedstawiany jako pokryty piórami. Nie ma na to bezpośrednich dowodów, choć, jeśli pióra są cechą homologiczną teropodów lub ogólnie dinozaurów to nie jest wykluczone, że je posiadał. Obecnie odciski skóry znane są tylko u jednego ceratozaura – karnotaura. Nie widać na niej śladów piór, jednak „mięsożerny byk” z racji swoich dużych rozmiarów raczej ich nie potrzebował, w przeciwieństwie do mniejszych teropodów.
Klasyfikacja
Limuzaur jest jednym z najstarszych ceratozaurów i bazalnym przedstawicielem tej grupy. Z wyjątkiem wątpliwego lukouzaura jest on jedynym wschodnioazjatyckim ceratozaurem. Jego znaleziska oraz inne niedawne odkrycia sugerują istnienie połączeniu między Azją i innymi kontynentami i świadczą o tym, że jej fauna w środkowej i późnej jurze była mniej endemiczna niż wcześniej twierdzono. Analiza kladystyczna Xu i innych (2009) wskazuje, że limuzaur jest taksonem siostrzanym elafrozaura. Natomiast Andrea Cau na swoim blogu zaklasyfikował limuzaura jako noazauryda, będącego taksonem siostrzanym dla olbrzymiego deltadroma. Nie musi to jednak świadczyć, że elafrozaur/deltadrom były roślinożerne/wszystkożerne (ich czaszki są nieznane) – być może limuzaur jest po prostu ewenementem, którego niezwykłe cechy nie występują u żadnych innych przedstawicieli Ceratosauria.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Limusaurus pochodzi od łacińskiego słowa limus – błoto, bagno oraz greckiego sauros – jaszczur, natomiast epitet gatunkowy tego dinozaura – inextricabilis oznacza „niemożliwe do wybrnięcia”. Ogólnie nazwę Limusaurus inextricabilis można tłumaczyć jako „jaszczura z bagna, z którego nie można wybrnąć”. Odnosi się ona do prawdopodobnej okoliczności śmierci tego teropoda- zatopienia w bagnie.
Powiązane:
1. Streszczenie pracy w Nature (j. angielski)
2. Dyskusja na Forum Dinozaury.com!
3. Wpis Billa Parkera na Chinleana.blogspot.com (j. angielski)
4. Wpis Carla Zimmera na Blogs.discovermagazine.com (j. angielski)
5. Wpis Andrea Cau na Theropoda.blogspot.com (j. włoski) – cz. 1
6. Wpis Andrea Cau na Theropoda.blogspot.com (j. włoski) – cz. 2
