Autor: Łukasz Czepiński
Korekta: Maciej Ziegler
14 III 2012
W kolejnym numerze „Cretaceous Research” naukowcy opisują dwa nowe leptoceratopsydy z Kanady – Gryphoceratops (wcześniej Gryphognathus) morrisoni i Unescoceratops koppelhause. Każdy z tych dinozaurów przemierzał tereny dzisiejszej Ameryki Północnej w późnej kredzie. Zespół kanadyjskich naukowców twierdzi, że te nowe zwierzęta pomogą wypełnić luki w zapisie ewolucji leptoceratopsydów.
Szczątki (konkretnie szczęka) pierwszego z nowych rodzajów zostały znalezione w 1995 roku przez legendarnego łowcę dinozaurów – Philipa Currie. Odkrycie miało miejsce na terenie Dinosaur Provincial Park, które jest wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (stąd też nazwa rodzajowa – Unescoceratops). Drugi zaś został odkryty jeszcze wcześniej, bo w 1950 roku przez Leviego Sternberga, wzdłuż rzeki Milk River, przy granicy stanów Alberta i Montana.
Mimo że szczątki tych zwierząt odkryto lata temu, kierownik zespołu naukowców, Michael Ryan (obecny kustosz paleontologii kręgowców w Muzeum Historii Naturalnej w Cleveland) dopiero niedawno wyodrębnił je jako nowe taksony, rozróżniając tym samym od podobnych leptoceratopsydów znanych z Kanady i Azji.
Okazało się, że metrowej długości Gryphoceratops, żył 84-83 Ma, co czyni go najstarszym znanym przedstawicielem swojej grupy. Oznacza to również, iż kluczowy postęp ewolucyjny i główne różnicowanie się leptoceratopsydów miało miejsce na terenie kredowej Kanady.
„Zwierzęta te wypełniają ważne luki w ewolucyjnej historii grupy niewielkich dinozaurów rogatych – pozbawionych wielkich rogów i kryz krewniaków triceratopsa z Ameryki Północnej” – twierdzi Ryan, podsumowując pracę swojego zespołu. „Chociaż dinozaury rogate pochodzą z Azji, nasze badania sugerują, że leptoceratopsydy przemieściły się do Ameryki Północnej i różnicowały się właśnie tutaj”.
„Niewielkie dinozaury są z reguły skąpo reprezentowane w zapisie kopalnym” – mówi współautor publikacji, David Evans z Uniwersytetu w Toronto, pracownik Królewskiego Muzeum Ontario. „To właśnie dlatego fragmentaryczne szczątki, takie jak te, mogą wnosić wielki wkład w poznanie ekologii i ewolucji dinozaurów”.
Tekst stanowi luźne tłumaczenie artykułu z „National Post” (patrz poniżej).
Gryphoceratops morrisoni (na dole, po lewej) i Unescoceratops koppelhusae (u góry, po prawej). © Julius T. Csotonyi.
Michael J. Ryan, David C. Evans, Philip J. Currie, Caleb M. Brown & Don Brinkman, 2012.
New leptoceratopsids from the Upper Cretaceous of Alberta, Canada.
Cretaceous Research Volume 35, June 2012, Pages 69–80
http://dx.doi.org/10.1016/j.cretres.2011.11.018
Zobacz też:
