Dinozaury rogate, zwane ceratopsami, wywodzą się z Azji, na co wskazują szczątki najstarszych znanych przedstawicieli tej grupy (jak Yinlong ze środkowej/późnej jury Chin). Najpóźniejsze ceratopsy (takie jak Triceratops) osiągnęły duży sukces ewolucyjny i ogromne zróżnicowanie u schyłku kredy na terenie Ameryki Północnej, gdy ostatnie azjatyckie formy rogate już wyginęły. Do tej pory najstarszymi znanymi dinozaurami rogatymi z kontynentu amerykańskiego był dosyć zaawansowany Zuniceratops z późnej kredy (z turonu) i kilka rodzajów prymitywnych leptoceratopsydów (w tym najwcześniejszy Gryphoceratops z santonu), znanych również z kontynentu azjatyckiego. Poza tymi rodzajami z terenu USA znane były wyłącznie pojedyncze zęby lub elementy pozaczaszkowe, których szczegółowa identyfikacja nie była możliwa.
W 1997 roku na terenie stanu Montana w skałach datowanych na wczesną kredę znaleziono czaszkę i fragment żuchwy niewielkiego dinozaura rogatego, który został opisany pod nazwą Aquilops americanus pod koniec 2014 roku. Bardzo charakterystyczna budowa dziobu, zakrzywionego niczym u orła oraz prymitywne cechy czaszki (w tym m.in. obecność trzech zębów na kości przedszczękowej w szczęce górnej) sugerują, że był on dosyć wczesnym przedstawicielem ceratopsów. Na uwagę zasługuje również guz na przedzie dzioba, który za życia zwierzęcia mógł być podstawą rogu.
Znalezisko te jest bardzo istotne z punktu widzenia paleobiogeograficznego, dając informacje na temat połączeń między Azją i Ameryką Północną w trakcie kredy i możliwych szlaków migracji zwierząt między tymi kontynentami.
Opis Aquilops w Encyklopedii Dinozaury.com
Publikacja o Aquilops w czasopiśmie PLoS One [j. ang.]
Aquilops americanus Autor: Brian Engh
