Odkrycie Juravenator – nieopierzonego celurozaura

16.03.2006.

Najnowsze odkrycie paleontologiczne na południu Niemiec – skamieniałość dinozaura sprzed 150 milionów lat – wywołało dyskusję wśród badaczy na temat ewolucji dinozaurów, a szczególnie ich upierzenia – donosi ostatni numer tygodnika „Nature”.

Znalezisko są zachowanymi w wapieniu, prawie kompletnymi szczątkami małego dinozaura, który należał do celurozaurów – grupy dwunożnych mięsożerców.

Ku zaskoczeniu paleontologów okazało się, że Juravenator (jak nazwano znaleziony w Niemczech okaz) nie był upierzony. Dotychczas uważano, że wszyscy przedstawiciele celurozaurów mieli pióra.

„To zupełnie nowy dinozaur, którego wcześniej nie znaliśmy” – potwierdza paleontolog Ursula Gohlich z Uniwersytetu w Monachium. 

Skamieniałość jest prawie całkowita – brakuje tylko części ogona. Jak opisują badacze na łamach „Nature”, widoczne są pozostałości tkanki miękkiej oraz odciśnięta skóra. Nie ma jednak śladu po piórach.

Odkrycie wprowadza zamęt w teorie dotyczące ewolucji piór u dinozaurów. Zgodnie z nimi, pióra u celurozaurów wykształciły się bardzo wcześnie.

Po znalezieniu Juravenator pojawiają się nowe hipotezy. Według niektórych, pióra rzeczywiście pojawiły się u celurozaurów, ale u niektórych gatunków zostały zastąpione przez łuski. Pióra zanikły
u tych zwierząt, którym po prostu nie były potrzebne – sugerują naukowcy.

Inna hipoteza mówi, że nie wszyscy przedstawiciele celurozaurów musieli być całkowicie upierzeni. Być może niektóre okazy miały pióra tylko w określonych miejscach – przypuszcza Gohlich.

Nie bez znaczenia może być też fakt, że znaleziony w Niemczech Juravenator był jeszcze bardzo młodym okazem. Być może zbyt młodym na posiadanie upierzenia. Badacze twierdzą jednak, że nawet mimo tak młodego wieku, powinni odnaleźć ślady jakichkolwiek piór.

Najstarszy znany ptak, Archeopteryks, również został znaleziony w południowych Niemczech. Żył ok. 150 milionów lat temu i posiadał pióra. Naukowcy wciąż jednak nie ustalili, czy wykorzystywał je do latania, czy też służyły do zatrzymywania ciepła.

źródło: PAP