[OPIS] Bocian biały - Ciconia ciconia

Czyli o potomkach dinozaurów - zwierzętach z kladu Avialae
Awatar użytkownika
Piotr G.
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 162
Rejestracja: 17 lipca 2007, o 18:10
Lokalizacja: Warszawa

[OPIS] Bocian biały - Ciconia ciconia

Post autor: Piotr G. »

BOCIAN BIAŁY – CICONIA CICONIA (Linnaeus, 1758)

Systematyka:
Rząd: Brodzące – Ciconiiformes
Rodzina: Bocianowate – Ciconiidae
Szczep: Bociany właściwe – Ciconini

Podgatunki i występowanie:
Wyróżniono 2 podgatunki:
a) C. C. ciconia (Linnaeus, 1758) - Europa, zach. Azja, pd. Afryka; zimuje w tropikalnej i pd. Afryce;
b) C. C. asiatica (Severtsov, 1873) - Turkiestan; zimuje na terenie od Iranu do Indii;
Gatunek liczny; nie jest globalnie zagrożony wyginięciem, chociaż od stu lat znacznie zmniejszył swą liczebność lub znikł z wielu obszarów pn. i zach. Europy (np. w Danii, Szwecji i Włoszech jest gatunkiem bardzo rzadkim). Podczas VI międzynarodowego spisu bociana białego (2004 r.), liczebność tego gatunku oceniono na ok. 230000 par. Najliczniej gnieździ się na terenie Polski (52500 par, ok. 23% światowej populacji), Hiszpanii, Ukrainy, Białorusi, Litwy i Łotwy. Przyczynami spadku liczebności są zmiany klimatyczne, osuszanie terenów podmokłych i stosowanie pestycydów w rolnictwie.

Wymiary: dł. 95 – 115 cm, rozpiętość skrzydeł 155 – 220 cm, wys. stojąc ok. 80 cm, skrzydło złożone 56 – 62 cm, dł. ogona 24 – 26 cm, masa ciała 2,3 – 4,4 kg. Samce przeważnie nieco większe od samic.

Morfologia:
Bardzo duży ptak o długiej szyi, nogach i dziobie. Upierzenie białe oprócz czarnych lotek I i II rzędu. Dziób i nogi intensywnie czerwone. Skóra wokół oczu czarna, tęczówka ciemnobrązowa lub szara. Ptaki młodociane mają czarny dziób i nogi. Pisklęta pokryte białym gęstym puchem. Podgatunek C. C. asiatica nieco większy od nominatywnego.

Biotop:
Tereny otwarte, odwiedza tereny podmokłe. Pierwotnie był to gatunek bardziej związany z terenami leśnymi (we wsch. cz. areału jest do tej pory). Bardziej akuatyczny w Palearktyce , bardziej naziemny w Afryce. Zamieszkuje tereny trawiaste, stepy, sawanny, tereny uprawne (często blisko zbiorników wodnych), tereny bagienne, wilgotne lub okresowo zalewane łąki i pastwiska, okolice jezior i laguny. Gatunek lubi rozproszone drzewa, na których może gniazdować lub nocować. Pojawia się również na wysypiskach śmieci. Występuje głównie na nizinach, rzadko na wyżynach ( maksymalnie do 3500 m n.p.m. na Kaukazie). Unika terenów zimnych, o częstych opadach atmosferycznych, obszarów wysoko położonych i o gęstej roślinności (np. trzcinowisk i gęstych lasów).

Pożywienie:
Bardzo różne, chociaż wyłącznie zwierzęce. Małe ssaki (szczególnie norniki z rodzajów Microtus i Arvicola), duże owady (szczególnie chrząszcze i prostoskrzydłe), młode i dorosłe płazy (gł. z rodzajów Rana i Bufo), gady (jaszczurki, węże), pierścienice, ryby i in. W śr. Europie w okresie od IV do VI chwyta gł. gryzonie, natomiast od VII do VIII gł. koniki polne. Pokarm zdobywa chodząc po ziemi lokalizując ofiarę wzrokiem a następnie chwytając dziobem; w przypadku niepowodzenia czasami bardzo krótko ją ściga. W Afryce dużo osobników zbiera się w okolicach, gdzie płoną trawy lub koncentruje się szarańcza (np. szarańcza wędrowna – Locusta migratoria) lub motyle z rodziny sówek – Noctuidae (np. Spodoptera exempta), które są plagą pól kukurydzy (ich liczba może osiągnąć 1000 osobników / m2).

Okres lęgowy:
W Palearktyce rozpoczyna się w II – IV, w Afryce Pd. w IX – XI. W Polsce trwa przeważnie od IV – VIII. Zaobserwowano bigamię (jeden samiec tworzył pary z dwoma różnymi samicami na dwóch różnych gniazdach).

Gniazdo:
Gniazduje pojedynczo lub w luźnych koloniach, gdzie wiele gniazd jest często blisko siebie. Gniazdo duże, koliste z warstwowo ułożonych gałęzi, poprzetykanych skośnie witkami; umiejscowione zwykle na drzewie (zawsze w pd. Afryce) lub na różnych budowlach ludzkich (dachy domów, pylony, słupy telegraficzne, stogi). Od lat 70 – tych XX w. coraz częściej gniazduje na specjalnych platformach budowanych przez ludzi i umiejscawianych na słupach linii energetycznych (w Polsce ponad 60% populacji gniazduje na słupach energetycznych). Znaleziono również gniazda na urwiskach i na ziemi, wśród sitowia. To samo gniazdo ptaki używają przez wiele lat. Wyściółka dość obfita ze słomy, torfu, łajna, niekiedy z dodatkiem papieru lub szmat. Średnica zewnętrzna 1,0 –1,5 m; wysokość 0,5 – 1,5 m.

Jaja i opieka nad potomstwem:
Składa 1-7 (zwykle 4) różnobiegunowych , białych, lekko przybrudzonych jaj o tępym węższym biegunie. Wymiary: 72 x 54 mm (70 – 78 x 47 x 57 mm). Wysiadują jaja (33-34 dni) i karmią młode (ok. 2 miesiące) oba ptaki. Przez pierwsze dni życia pisklęta są karmione tylko lekko nadtrawionymi dżdżownicami i stale pilnowane przez jednego z rodziców. Młode opuszczają gniazdo po 55 – 64 dniach; w wieku 70 dni są już prawie samodzielne, lecz dojrzałość płciową uzyskują dopiero po 2 – 7 latach (zwykle po 4). Najstarszy zaobrączkowany ptak (samiec) dożył 33 lat i rok wcześniej pomyślnie wyprowadził lęg. W niewoli jeden osobnik dożył 35 lat.

Wędrówki:
Gatunek wędrowny, w dużym stopniu związany z ciepłymi, wznoszącymi prądami powietrznymi. Podczas wędrówek unika otwartego morza i rozległych lasów. Migracja europejskich ptaków b. dobrze poznana. Do Europy Środkowej przylatuje w III – IV, odlatuje w VIII – IX. Populacje podgatunku C.C.ciconia z pd –wsch Palearktyki zimują przeważnie na terenie od Iranu do Indii. Ptaki zimują w Indiach od IX – IV do III – IV. Jeden ptak zaobrączkowany w Niemczech został znaleziony w pn–zach. Indiach. Przed odlotem na zimowiska ptaki często gromadzą się w wielkie stada.

Skamieniałości:
Gatunek ten pojawił się prawdopodobnie we wczesnym plejstocenie. Skamieniałe szczątki bociana białego znaleziono w pokładach grn. – śr. plejstoceńskich Veyrier i Gigny – Sur –Suran , we Francji (Mourier-Chauvire, 1975). Lambrecht (1933) podał różne grn. plejstoceńskie lokalizacje skamieniałości tego gatunku w dawnej Czechosłowacji, Szwajcarii i Wlk. Brytanii. Szczątki bociana białego, pochodzące z holocenu znaleziono również na Węgrzech (Bokonyi i Janossy, 1965; Janossy, 1985).

Bibliografia:
Del Hoyo, J.;Elliot, A.; Sargatal, J.;1992. Handbook of the Birds of the World. Vol.1: Ostrich to Ducks. Lynx Edicions;
Janossy, D.; 1992. Lower Pleistocene bird remains from Beremend (S-Hungary, Loc. 15 and 16) . Aquila 99:9-25;
Jonsson, L.; 1998. Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Muza S.A., Warszawa;
Czarnecki Z.; Dobrowolski, K.; Jabłoński, B.; Nowak, E.; Siwek, W.; 1982. Ptaki Europy. PWN, Warszawa;
Sokołowski, J.; 1977. Ptaki Polski. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa;
Lambrecht, K.; 1933. Handbook der Paleornitologie. 1024 pp. Gebruder Borntraeger, Berlin
Ostatnio zmieniony 27 sierpnia 2008, o 18:05 przez Piotr G., łącznie zmieniany 3 razy.
GW OTOP

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Post autor: Utahraptor »

Widzę, że coś współczesnego dla odmiany :) . Fajny opis, zamierzasz więcej pisać o współczesnych?
Biologia, UW

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8241
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Post autor: nazuul »

Piotr G. w [url=http://www.dinozaury.com/forum/viewtopic.php?t=1908]TYM TEMACIE[/url] pisze:Pozatym muszę jeszcze opisać naszego krajowego bociana białego , którego również znaleziono szczątki kopalne oraz kilka nieokreślonych znalezisk z rodzaju Leptoptilos i będzie koniec jeśli chodzi o opisy tej rodziny.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Piotr G.
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 162
Rejestracja: 17 lipca 2007, o 18:10
Lokalizacja: Warszawa

Post autor: Piotr G. »

Utahraptor co do opisów współczesnych gatunków to wlaśnie je tworze, ale nie wiem czy publikować je na tym forum, ponieważ nie znaleziono ich skamieniałości a forum jest o tematyce paleontologicznej. W tej sprawie niech Dino podejmie decyzje.
Jeśli chodzi o formy kopalne to tak jak pisałem zostało mi jeszcze kilka znalezisk których nie przypisano do konkretnego gatunku, lecz jedynie rodzaju oraz znaleziska których przynależnośc do rodziny nie jest pewna.
Pozatym jest też jeszcze jeden gatunek do opisania (Ciconia minor). Niestety mam poważne problemy ze zdobyciem opracowania na jego temat ( jest tylko w Instytucie Zoologii w Warszawie, ale nie można z niego skorzystać, bo jest spakowany ze wzgledu na remont oraz w Instytucie Botaniki w Krakowie).
Nazuul tak przy okazji chciałem Ci pogratulować. Robisz kawał dobrej roboty pisząc opisy. Tak trzymać!
Pozdrawiam
Piotrek
GW OTOP

Awatar użytkownika
Tomasz
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2172
Rejestracja: 30 października 2006, o 15:16
Lokalizacja: Międzychód

Post autor: Tomasz »

Rząd: Brodzące – Ciconiiformes
Rodzina: Bocianowate – Ciconiidae
Szczep: Bociany właściwe – Ciconini
Tak jak pisał wcześniej Dawid - nazw jednostek ponad rodzajowych nie kursywujemy
C. C. Ciconia
C. C. Asiatica
>C. c. ciconia
>>C. c. asiatica
cm. (...) kg.
po "cm", "kg", "m" i innych podobnych nie wstawiamy kropek
maksymalnie do 3500 m.n.p.m.
>"... 3500 m n.p.m."
pojedyńczo
>pojedynczo
Bokonyi et Janossy
> Bokonyi i Janossy :D

Po za tym w niektórych miejscach są niepotrzebne spacje przed przecinkami i kropkami. Jednak pomimo tych drobnych usterek opis pierwsza klasa - bardzo ciekawy :)
Tomasz Sokołowski

Koniecznie zapoznaj się z Regulaminem!

Awatar użytkownika
Piotr G.
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 162
Rejestracja: 17 lipca 2007, o 18:10
Lokalizacja: Warszawa

Post autor: Piotr G. »

Jeszcze raz dzięki Tomaszu!
Błędy poprawione.
Pozdrawiam
Piotrek
GW OTOP

Awatar użytkownika
hanys
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1012
Rejestracja: 24 lipca 2008, o 14:37
Lokalizacja: beWYRYhills

Post autor: hanys »

gniazda na urwiskach i na ziemi , wśród sitowia
za duĹźo spacji
Do Europy Środkowej przylatuje w III – IV, odlatuje w VIII – IX .
tu tak samo
Gatunek lubi rozproszone drzewa na ktĂłrych

przecinek
motyle z rodziny sĂłwek – Noctuidae

bez kursywy
został znaleziony w pn –zach. Indiach
płn.

Awatar użytkownika
Piotr G.
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 162
Rejestracja: 17 lipca 2007, o 18:10
Lokalizacja: Warszawa

Post autor: Piotr G. »

Dzięki ! Poprawione!
Niezgadzam sie tylko z pisownią skrótu pn. Mnie w szkole uczono że można stosować zarówno formę pn. jak i płn. Trochę mnie to zdziwiło bo pierwszy raz ktoś mi zwrócił uwagę na to. Inna sprawa że ostatni raz byłem w szkole ok. 7 lat temu więc może się coś zmieniło.
Pozdrawiam
Piotrek
GW OTOP

Awatar użytkownika
hanys
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1012
Rejestracja: 24 lipca 2008, o 14:37
Lokalizacja: beWYRYhills

Post autor: hanys »

Piotr G. pisze:Niezgadzam sie tylko z pisownią skrótu pn. Mnie w szkole uczono że można stosować zarówno formę pn. jak i płn.
słusznie, można tak i tak :oops:

ODPOWIEDZ